Vier verzekeraars gaan niet-handsfree telefoongebruik achter het stuur gelijkstellen aan rijden onder invloed van alcohol en drugs. Op die manier willen ze een bestuurder die schade of letsel veroorzaakt zelf laten opdraaien voor de kosten van een ongeluk. Ze moeten het telefoongebruik alleen wel zien aan te tonen.

Het gaat om het wijzigen van de polisvoorwaarden van Inshared, Centraal Beheer, FBTO en Interpolis, die allemaal onder Achmea vallen. Bij de drie laatstgenoemde gaat de wijziging in per 1 december. Omdat verzekeringen jaarcontracten zijn, gaan de nieuwe voorwaarden in bij nieuwe contracten of bij verlenging. Het kan dus per klant verschillen wanneer de nieuwe voorwaarden gelden.

Volgens het Verbond van Verzekeraars staat in de polisvoorwaarden van veel autoverzekeringen dat een bestuurder die roekeloos rijdt, onverzekerd is. Bij verzekeraar Allianz Direct staat sinds mei 2023 in de voorwaarden dat bewezen telefoongebruik achter het stuur valt onder roekeloosheid. Ook A.S.R. heeft opgeschreven dat het vasthouden van een smartphone of mobiele telefoon tijdens het rijden gezien wordt als 'zeer gevaarlijk rijgedrag'. 

Autoverzekeraars als ANWB en ING hebben die toevoeging niet in de voorwaarden staan. Als niet-handsfree telefoongebruik niet in de voorwaarden staat, wordt de schade gewoon betaald door de verzekeraar.

Kosten verhalen

Inshared, Centraal Beheer, FBTO, Interpolis of Allianz Direct zijn alsnog wettelijk verplicht de schade die een bij hen verzekerd persoon veroorzaakt in eerste instantie uit te keren aan het slachtoffer. Door de gewijzigde voorwaarden kan een verzekeraar, als er sprake is van bewezen telefoongebruik, proberen het geld terug te krijgen. Dat betekent dat de verzekeraar de kosten verhaalt op de veroorzaker, legt Nils Jonker uit. Hij is letselschadeadvocaat met een expertise in verkeerskwesties.

"Achteraf schade terugvorderen gebeurt wel, maar is niet makkelijk", zegt Jonker. "De verzekeraar moet in dit geval aan zien te tonen dat de bestuurder op diens telefoon zat tijdens het rijden." 

Politierapport

Volgens een woordvoerder van Interpolis zal het telefoongebruik moeten blijken uit een politierapport. "Getuigen en dashcambeelden zouden voor de politie aanleiding kunnen zijn om onderzoek te laten uitvoeren", zegt hij.

Er zijn voorbeelden van rechtszaken waarin een uitgebreid overzicht van telefoongebruik is opgenomen. Daarop kan bijvoorbeeld per seconde te zien zijn dat, en hoe vaak, het scherm van de telefoon van de gedaagde is aangeraakt.

"Dat gebeurt bijvoorbeeld weleens bij strafzaken, maar in verzekeringskwesties zie ik in mijn praktijk nog niet dat telefoongegevens een belangrijke rol spelen. Die gegevens moeten namelijk beschikbaar zijn en dat is vaak niet het geval. Bij veel verkeersongevallen wordt door de politie geen vergaand onderzoek uitgevoerd waaruit het telefoongebruik kan worden vastgesteld", legt Jonker uit.

Discussie

"Deze wijzigingen in de polisvoorwaarden kunnen een afschrikwekkende werking hebben en dat is positief", vervolgt hij. Maar hij verwacht wel dat aan de bewijsvoering haken en ogen zitten. "Heeft een getuige het telefoongebruik goed gezien, ook ten tijde van het ongeluk? Of zat er tijd tussen het telefoongebruik en het ongeluk, en hoe relevant is het telefoongebruik dan? Ik denk dat daarover de nodige discussies kunnen worden gevoerd."

Rijden onder invloed van alcohol of drugs, waar onder andere Interpolis het niet-handsfree telefoongebruik aan wil gelijkstellen, is waarschijnlijk makkelijker te bewijzen. Verzekeraars hanteren vaak een alcoholclausule waarin staat dat een bestuurder die meer alcohol in zijn bloed heeft dan wettelijk toegestaan, uitgesloten is van dekking van schade. 

Het aantal promille is makkelijker meetbaar, waardoor er minder ruimte is voor discussie. Bovendien is de ervaring van letseladvocaat Jonker dat de politie veel vaker een alcohol- of drugstest doet na een verkeersongeluk dan een onderzoek naar telefoongebruik.

Ook merkt hij in de praktijk dat rechters terughoudend zijn in vergelijkbare zaken waarin verhaal wordt gehaald in verband met roekeloos rijden. "Het gaat om heel grote bedragen die een particulier zou moeten terugbetalen", zegt hij. Letselschadezaken kunnen namelijk flink in de papieren lopen. "Als iemand arbeidsongeschikt raakt door een ongeval, dan zal bijvoorbeeld het gemiste inkomen door de aansprakelijke partij moeten worden doorbetaald. Dat kan snel oplopen." 

Veilig verkeer

Interpolis ziet telefoongebruik in het verkeer als een landelijk probleem waar meer aandacht voor nodig is. "Omdat we bij Interpolis een bijdrage willen leveren aan het verhogen van de verkeersveiligheid, vragen we expliciet aandacht voor het onderwerp", zegt een woordvoerder.

De ANWB en Veilig Verkeer Nederland juichen het toe dat verzekeraars niet-handsfree telefoongebruik in het verkeer gelijk gaan stellen aan rijden onder invloed van alcohol en drugs. "Het benadrukt de ernst van afleiding door telefoongebruik", zegt een woordvoerder van Veilig Verkeer Nederland. 

"Het is een positieve stap, maar wij zijn wel benieuwd naar de uitvoering", vult een woordvoerder van de ANWB aan. "De praktijk moet uitwijzen hoe verzekeraars telefoongebruik bewijzen."

Eerder dit jaar bleek uit een onderzoek van Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) dat 75 procent van alle verkeersdeelnemers een mobiel gebruikt tijdens deelname aan het verkeer, waarbij 25 procent van de automobilisten foto's maakt achter het stuur. Onder andere beginnende automobilisten gebruiken hun telefoon het vaakst.

Bron: rtl.nl